Management van de drachtige merrie
Hier hebben we wat weetjes en tips op een rij gezet voor tijdens de dracht.
De dracht van een merrie duurt gemiddeld 335-342 dagen. Veulens die voor de 320 dagen geboren worden zijn gewoonlijk te prematuur om te overleven.
Voeding
De meeste groei van het veulen vindt plaats in de laatste drie maanden van de dracht. Het is in deze periode erg belangrijk dat de juiste bouwstenen beschikbaar zijn voor het veulen, zodat het veulen niet met een achterstand of ziekte te wereld komt.
Dit betekend dat in de laatste 3 maanden van de dracht de voeding van de merrie aangepast moet worden t.o.v. een niet-drachtig paard. Wilt u meer informatie over de voeding van de drachtige merrie dan kunt u met onze voedingsconsulent overleggen.
Conditie
De lichaamsconditie (zie artikel body conditie score) van de merrie is ook erg belangrijk. De merrie moet bij de geboorte in goede conditie zijn zodat ze energie heeft om melk te maken (en eventueel opnieuw drachtig kan worden). Echter betekend dit absoluut niet dat de merrie dik moet zijn! Overgewicht bij de drachtige merrie kan gevaarlijk zijn doordat het voor serieuze gezondheidsproblemen kan zorgen. Zorg er dus voor dat u de conditie van de merrie goed in de gaten houdt door elke 6 weken een ‘body conditie score’ te doen.
Gebit
Is het gebit al langer dan een jaar niet behandeld? Laat het gebit van de merrie controleren en zo nodig behandelen zodat zij haar voeding goed kan verteren, wat ten goede komt aan de melkproductie en gewichtsbehoud. Wij doen gebitsbehandelingen van drachtige merries (inclusief sedatie) het liefst ergens in het eerste of tweede trimester.
Vaccinaties
Door de influenza en tetanus vaccinatie ongeveer 6-8 weken voor de partus (geboorte) te herhalen maakt de merrie veel antilichamen aan die zij via de melk doorgeeft aan het veulen. Zo is uw veulen optimaal beschermd.
Het rhino (EHV) virus kan bij drachtige merries tot abortus leiden. Om die reden adviseren wij om drachtige merries hier tegen te vaccineren. Dit vindt plaats in de 5e, 7e en 9e maand van de dracht. Wij adviseren alle paarden die met de drachtige merrie samen staan te vaccineren (niet-drachtige paarden: 2 vaccinaties 4-6 weken er tussen en dan elke 6 maanden).
Ontworming
Ontworm de merrie in de laatste maand van de dracht met een middel waar ivermectine in zit. Zo is de wormbesmetting in de eerste levens weken van het veulen laag.
Geboorte-omgeving
Soms worden merries voor de partus van de kudde gescheiden en naar een speciale kraamstal, paddock, weide of afdeling gebracht. Doe dit ten minste 4-6 weken voor de partus, zodat ze kan acclimatiseren en er geen stress is rondom het veulenen. Dit laatste kan namelijk voor een minder soepele partus zorgen, doordat een merrie onrustig is of wilt blijven staan ipv liggen.
Door de merrie op tijd te verhuizen wordt kan zij afweer ontwikkelen tegen pathogenen (bacteriën en virussen) die relevant zijn voor die specifieke omgeving waar het veulen zich in gaat bevinden. Die afweer geeft zij via de biest door aan het veulen, zodat het veulen optimaal beschermd is.
In de gaten houden
In het laatste trimester moeten het uier en de vulva van de merrie in de gaten gehouden worden. Tekenen dat er mogelijk iets mis kan zijn met de dracht zijn o.a. te vroege uier ontwikkeling en lactatie, of uitscheiding uit de vulva.
Normaal:
- Uier ontwikkeling kan 4 weken voor de partus beginnen, maar gebeurt met name in de laatste 2 weken.
- ‘Kegelen’ is wanneer de eerste biest productie op gang komt en er druppeltjes aan de spenen komen te hangen, dit begint gewoonlijk 1 tot 4 dagen voor de partus. Een heel enkele keer wordt het al eerder gezien. De biest hoort echter niet uit het uier te lekken.
Het voorspellen van de partus
Een relatief simpele methode is het gebruik van een ‘birth alarm’: een singel met een monitorings systeem die in de gaten houdt wanneer de merrie langere tijd plat gaat liggen.
Een andere methode is door dagelijks enkele druppels biest uit het uier te nemen en met een pH teststrip te monitoren. Enkele druppels melken kan geen kwaad voor het veulen. De eerste melk veranderd richting de partus van samenstelling. Gewoonlijk is de pH rond de 8.0 tot 8.5. Richting de partus daalt de pH, en is rond de partus 6.5 of lager. Wanneer de pH 6.4 of lager is, is de kans 97% dat de merrie binnen 72 uur zal bevallen.
De pH strip moet een range hebben van 5.5 tot 8.0 en in stapjes van 0.1 of 0.2 kunnen tonen. U kunt pH strips bij ons ophalen: 20 stuks voor 5 euro.
Volgens Robyn E. Ellerbrock, dierenarts specialist aan de Universiteit van Illinois College of Veterinary Medicine zijn er 3 patronen te herkennen:
- Jonge merries of eerste dracht: uier ontwikkeling gebeurt vaak plotseling, 1-2 dagen voor de partus. De pH zakt plots van ongeveer 7.5 naar ongeveer 6.8 en de partus vindt vervolgens die avond plaats. Merries waarvan de pH van de melk rap zakt in 24 uur zitten erg dicht op de partus.
- Oudere paarden die al dan niet eerder geveulend hebben: het kan 7 tot 10 dagen duren voordat de pH zakt van 7.5 naar 6.5, en de merrie zal pas bevallen nadat de ph onder de 6.4 komt.
- Ongewoon: een heel enkele keer bevallen merries met een hoge pH (7.5-8.0)
Download hier bovenstaande informatie in pdf
Dierenartsenpraktijk Voorthuizen, Uddel en Garderen
Adres
Evertsenlaan 18
3781 TB Voorthuizen
0342-471316
© Dierenartsenpraktijk V.U.G. | Ontwikkeld door Ikabus