PPID (Cushing)

PPID (voorheen ‘Cushing’) is een aandoening van de hypofyse in de hersenen, welk effect heeft op bepaalde hormonen. Doordat hormonen vele functies in het lichaam hebben, is er een breed scala aan mogelijke gevolgen. Niet elk paard toont dezelfde symptomen. PPID kan in het vroege stadium een sluipende ziekte zijn, waardoor de symptomen soms erg subtiel zijn.

PPID werd vroeger gezien als een ziekte van oude paarden, echter kan dit ook al op jongere leeftijd beginnen. De jongste leeftijd waarop PPID werd vastgesteld was 5 jaar oud. Ongeveer 20% van de paarden boven 15 jaar heeft PPID.

PPID is progressief, wat betekend dat indien er niet behandeld wordt, de kwaliteit van leven in de jaren achteruit zal gaan tot het niet meer verantwoord is. Gelukkig kan er behandeld worden met medicatie (Prascend of Pergoquin), waarmee de kwaliteit van leven verbeterd en de levensduur significant verlengd wordt (tot mogelijk terug naar normaal).

Diagnostiek

PPID kan opgespoord worden m.b.v. een test op een bepaald hormoon (ACTH) in het bloed. Indien een paard met medicatie behandeld wordt, wordt deze bloed test ook gebruikt om het verloop van de PPID en de reactie op therapie te monitoren. Indien nodig wordt de dosering dan op tijd aangepast.

In veel gevallen worden paarden getest omdat een paard verdacht wordt van PPID door bijvoorbeeld spierverlies, sloomheid of andere symptomen (zie tabel). Echter is het ook mogelijk om paarden te testen omdat ze bijvoorbeeld al wat ouder zijn en men de symptomen vóór wilt zijn. Soms is hoefbevangenheid het eerste meetbare symptoom van PPID, wat uiteraard erg vervelend kan zijn. Hoe ouder het paard hoe groter de kans op PPID. Men zou bijvoorbeeld kunnen kiezen om een paard boven de 20 jaar oud jaarlijks op PPID te testen. Maak hiervoor een afspraak met uw dierenarts.

Wat is Prascend / Pergoquin en wat doet het?

De hypofyse van het paard bevindt zich in de hersenen en gebruikt hormonen om lichaamsfuncties aan te sturen. Bij PPID is er een goedaardige overgroei van de cellen in de hypofyse, welke bepaalde hormonen aanmaken. Hierdoor wordt er te veel hormoon aangemaakt. Prascend en Pergoquin bevatten het stofje pergolide, een dopamine-antagonist, welk de hypofyse en dus de overmatige productie van hormonen afremt. Er bestaat geen genezing voor PPID, waardoor dagelijkse medicatie nodig blijft.

Uit de test blijkt dat mijn paard PPID heeft, en nu?

Indien behandeling met medicatie verkozen wordt, adviseren wij hier zo vroeg mogelijk mee te beginnen. Door in een vroeg stadium met de behandeling te beginnen kan de progressie van PPID (de achteruitgang) geminimaliseerd worden en de levensduur van het paard daarmee verlengd worden.

Indien u liever niet met medicatie behandeld, zal het paard goed in de gaten gehouden moeten worden. Symptomen moeten voor zover mogelijk gemanaged worden (bijvoorbeeld het scheren van een te lange vacht) of voorkomen worden (bijvoorbeeld een dieet speciaal gemaakt voor paarden met diabetes). Niet alle symptomen kunnen zonder medicatie geholpen worden, en de ziekte zal over de tijd verergeren. Indien u kiest niet te behandelen adviseren wij het management met uw dierenarts te bespreken.

Wanneer men tijdig met medicatie begint is de behandeling erg effectief in het bestrijden van de symptomen en de progressie, waardoor paarden weer een normaal leven kunnen leiden. Men kan ook in een gevorderd stadium met medicatie beginnen. Ook dan zorgt de behandeling voor een beter en langer leven.

Hoe gebruik ik Prascend of Pergoquin?

Prascend en Pergoquin zijn pilletjes die eenmaal daags via het voer of uit de hand gegeven kunnen worden. Indien nodig kan het tabletje in een klein stukje appel of brood verstopt worden. De pil mag niet verpulverd worden. De pergolide die er in zit kan immers ook effect op mensen hebben. De pil kan wel gehalveerd of gevierendeeld worden. Hier bestaan ook ‘tablet splitters’ voor om het makkelijker te maken. Deze zijn in de apotheek verkrijgbaar.

Omdat de medicatie de hormonen in het lichaam beïnvloedt, welke vele effecten in het lichaam uitoefenen, wordt het onderbreken van de behandeling sterk afgeraden. Indien u met vakantie gaat of om andere redenen geen medicatie kunt toedienen, raden wij u aan een oppas hiervoor te regelen. Ook laat ervaring zien dat de behandeling in sommige gevallen, wanneer deze na een tijdelijke onderbreking weer gestart wordt, minder effectief kan worden waardoor de dosering (en dus de kosten) kunnen oplopen.

Zijn er ook bijwerkingen?

Sommige paarden kunnen bij de start van de behandeling hun eetlust wat verliezen. In zeldzame gevallen kan wat gewichtsverlies, sloomheid of ander gedrag optreden. Bijwerkingen zijn meestal tijdelijk, maar indien het hinder veroorzaakt kan de dosering in overleg met de dierenarts aangepast worden.

Hoe wordt het verloop gemonitord?

Elk paard kan weer iets anders op medicatie reageren, en niet elk paard is in hetzelfde stadium wanneer met de behandeling begonnen wordt. Het is dus belangrijk om zowel naar de klinische verbetering als naar de ACTH hormoon niveaus in het bloed te kijken. Wanneer met medicatie begonnen wordt zal op basis van enkele gegevens een bepaalde dosis ingesteld worden. Na 3-4 maanden zal een controle bloedonderzoek uitgevoerd worden om te controleren of de dosering goed is of nog aangepast moet worden. Ook wordt dan de klinische vooruitgang met u besproken. PPID is langzaam progressief, waardoor de bloedtest jaarlijks herhaald moet worden. Wanneer de aandoening lijkt te verergeren zal de dosering omhoog moeten. U kunt ook bovenstaand symptomen-lijstje bijhouden.

Tip voor de jaarlijkse controle: Rond de maand oktober biedt het lab de PPID test vaak met korting aan.

Adres

Evertsenlaan 18

3781 TB Voorthuizen
0342-471316

© Dierenartsenpraktijk V.U.G.  | Ontwikkeld door Ikabus